'Je darmmicrobioom, dit is de samenstelling van bacteriën, virussen en schimmels in je darmen, kun je eigenlijk zien als de Face-ID van je gezondheid', vertelt Fu. ‘Je darmmicrobioom is uniek, persoonlijk en een directe afspiegeling van je gezondheid.’
Je darmmicrobioom kun je zien als Face-ID van je gezondheid.
In je darmen leven triljoenen micro-organismen. Deze bacteriën, virussen en schimmels spelen een grote rol bij je gezondheid. Ze helpen bij het verteren van voedsel, maken vitamines aan zoals vitamine K en B, en produceren belangrijke stoffen zoals butyraat en tryptofaan, die invloed hebben op je metabolisme, immuunsysteem, en zelfs op je stemming en hoe je hersenen functioneren. ‘Een mooi voorbeeld: vezels uit groente en volkorenproducten zijn gezond, maar we kunnen ze zelf niet verteren. Dat doen de bacteriën in onze darmen voor ons', vertelt Fu.
Vroeger keken onderzoekers vooral naar onze genen om te verklaren waarom mensen verschillen in gezondheid. Fu voegt daar met haar onderzoek een nieuwe laag aan toe: het microbioom. Haar studies laten zien dat de samenstelling van darmbacteriën van persoon tot persoon verschilt, en beïnvloed wordt door zowel genetische factoren als leefstijl en omgeving.
Je darmbacteriën staan dus niet vast. Ze passen zich aan je voeding, leefstijl en omgeving aan. Fu geeft een voorbeeld uit onderzoek: ‘Kinderen die opgroeien in een landelijke omgeving en veel buiten spelen, en dus meer in aanraking komen met micro-organismen, hebben een lager risico op auto-immuunziekten zoals astma.’ Het lijkt er dus op dat contact met de natuur hun darmbacteriën positief beïnvloedt.
Om beter te begrijpen hoe micro-organismen samenwerken met ons lichaam, maakt Fu gebruik van geavanceerde technologieën zoals organ-on-a-chip. Daarmee kan ze in het laboratorium nabootsen wat er in een menselijk lichaam gebeurt. Daarnaast werkt ze met gegevens uit grootschalige bevolkingsonderzoeken zoals LifeLines, waarin duizenden inwoners van Noord-Nederland hun ontlasting doneren voor onderzoek. Door deze data te combineren met informatie over genetica en leefstijl, probeert ze de wisselwerking tussen genen, darmflora en gezondheid te begrijpen.
Een van Fu’s belangrijkste projecten is BugDrug. In dit onderzoek kijkt ze of veranderingen in het microbioom ervoor kunnen zorgen dat medicijnen beter werken en minder bijwerkingen geven. Denk bijvoorbeeld aan antidepressiva of cholesterolverlagers: kunnen die effectiever worden als je eerst je darmbacteriën aanpast?
Fu ziet het als haar missie om microbioomonderzoek een centrale plek te geven in de Nederlandse gezondheidszorg. Ze werkt eraan om Nederland wereldwijd als koploper op dit gebied te positioneren. Haar benoeming tot KNAW-lid ziet ze als een eer, maar ook als een erkenning voor het hele team waarmee ze werkt. ‘Ik had dit onderzoek nooit kunnen doen zonder mijn collega’s. Deze benoeming is ook van hen.’
Om microbioomonderzoek te ondersteunen, heeft Fu samen met collega's de Groningen Microbioom Hub opgericht. Deze faciliteit brengt experts uit verschillende disciplines samen om het microbioom te bestuderen en nieuwe behandelingsmethoden te ontwikkelen. De hub fungeert als een centrum voor samenwerking en innovatie op het gebied van microbioomonderzoek.
