Is er een bepaalde ‘ideale’ samenstelling van bacteriën die de beste is voor je gezondheid?
“Veel onderzoek naar het microbioom gaat over bacteriën die al of niet aanwezig zijn. Wat we nu zien is dat de functie van het microbioom als geheel belangrijk is, en een grote diversiteit aan soorten bacteriën ook, maar niet zozeer de aanwezigheid van die ene bacteriesoort.”
Is je microbioom zo uniek is als je vingerafdruk?
“Dat zou kunnen, maar het is niet zo interessant. Wat wél interessant is: hoe is de samenstelling van jóuw darmflora gedurende een lange periode. En hoe hangt dat samen met jouw algemene gezondheid in die periode? In de laatste ronde van Lifelineshebben duizenden deelnemers een poepsample ingeleverd en daarin zit een schat aan informatie over de invloed van de darmflora op de gezondheid. Als er bij de volgende ronde opnieuw poepsamples worden verzameld, kunnen we ook de verschillen in tijd in kaart brengen.”
Je microbioom bepaalt of je dik of dun bent – klopt dat?
“Uit een studie in muizen lijkt darmflora ook van invloed te zijn op het gewicht van de muizen. Het ging om een studie met faeces van tweelingen waarvan de een dik was en de ander dun. Vervolgens werd de faeces van beide tweelingen aan muizen toegediend en werden de muizen die de faeces van de obese tweeling kreeg dik en de muizen die de faeces van de dunne tweelinghelft kregen bleven dun. Dit zijn fascinerende bevindingen. Of dit ook voor mensen geldt, is nog maar de vraag. Tot nu toe zien we niet van dit soort grote effecten.”
Een plantaardig en mediterraan dieet is goed voor je microbioom?
“Dat klopt. Het eten van producten als brood, vis, peulvruchten, groente en fruit heeft een positief effect op de bacteriën in je darmen. Ze beschermen je darmen door bacteriën met ontstekingsremmende eigenschappen beter te laten functioneren. Het tegenovergestelde geldt voor vlees, fastfood en geraffineerde suikers.”
Kun je ook je darmflora positief beïnvloeden?
“Het mooie van de darmflora is dat het te beïnvloeden is door dieet, het gebruik van pre- en probiotica of antibiotica en dus zelfs met behulp van faecestransplantatie. Nu we beter beginnen te begrijpen wat een gezonde darmflora precies is, kan er ook gerichter worden ingegrepen om de gezonde bacteriën bijvoorbeeld te stimuleren of zelfs toe te dienen. Het lastige is wel dat er in de media ontzettend veel gesproken wordt over dat bepaalde producten goed zijn voor je darmflora, terwijl daar zelden goed bewijs voor is.”
Een gezond microbioom, een gezond lijf – klopt dat?
“Het is vast en zeker belangrijk voor je gezondheid om een gezond microbioom te hebben. Alleen: we weten nog niet wat precies een gezond microbioom is. Er zijn 400 tot 500 verschillende soorten bacteriën in je darm. Welke stofjes hebben we allemaal nodig voor een goede gezondheid, en welke bacteriesoort maakt dat stofje? Hebben we al die verschillende soorten bacteriën nodig? Of kan de ene bacteriesoort het werk van de andere soort overnemen als die niet in de darm aanwezig is? Er is nog veel te onderzoeken.”
Hoe wordt dat onderzocht?
“Met de duizenden poepsamples uit het Lifelines-cohort, bijvoorbeeld. Van zowel gezonde als zieke mensen het DNA uit de wordt gesequenced, dat levert twintig terabyte aan data voor het Dutch Microbiome Project en dat geeft een beeld van het microbioom van de populatie. Zo kunnen we zien welke bacteriën iedereen heeft, en welke niet, en wat die bacteriën precies doen in de darm. Binnenkort wordt er in Japan een Japanse variant opgezet, het is heel interessant om die twee populaties te vergelijken.”