Het is maandagochtend 7.55 uur. Internist in opleiding Matthijs staat klaar om de ochtendoverdracht van de patiënten van interne geneeskunde te presenteren. Bij de deur van de UMCG-collegezaal, zit Thera Links (63), opleider en hoogleraar endocrinologie. Ze groet de aiossen en aniossen (artsen (niet) in opleiding tot specialist), internisten en coassistenten die binnenkomen.
Dan stapt ze op een aantal van hen af en deelt wat microfoons uit. De aiossen noemt ze bij hun voornaam. Bij twee van hen haalt ze de namen door elkaar. 'Als ik dat eenmaal heb gedaan, komt dat niet meer goed,' schudt ze haar hoofd. De aiossen, die in niets op elkaar lijken, lachen: 'Wij zijn allebei blond, hè, dan kun je je makkelijk vergissen.'
In november 2024 kozen alle aiossen van Nederland Thera Links als opleider van het jaar. Ze is internist-endocrinoloog, hoogleraar endocrinologie en opleider interne geneeskunde in het UMCG. Veel onderwijs geeft ze zelf niet meer, zegt ze een paar dagen voor die ochtendoverdracht. 'Ik heb heel veel onderwijs gegeven, en nu probeer ik zoveel mogelijk anderen aan het woord te laten. Zodat zij kunnen delen wat ze weten en kunnen.' Dat doet ze bijvoorbeeld tijdens die ochtendoverdracht.
Op de maandagochtend staat aios Matthijs voor een groot scherm met patiëntgegevens en doet Thera Links om 8.00 uur de deur van de collegezaal dicht. Als die deur daarna af en toe weer opengaat, zegt ze: 'Gelukkig komen er nog mensen binnen en zijn er ook collega's in de chat, want anders is dit wel een beetje magere opkomst. Komt vast door Blue Monday.'
Blue Monday. Dat is het en daarom heeft Thera een verrassing voor de a(n)iossen en coassistenten. 'Jullie kunnen straks met je mok naar de koffiezaak beneden en als je dan het codewoord 'Blue Monday Intern' zegt, krijg je een gratis koffie of thee. Maar... je moet dan nóg een koffie of thee kopen en die geven aan iemand van wie je vindt dat die het vandaag verdient. Twee koppen mag ook, trouwens.' De zaal reageert vrolijk en na een tijdje pakt Thera haar microfoon weer vast. 'We gaan verder met Matthijs, laten we horen wat hij en de collega's het weekend hebben gedaan en voor welke patiënten we gaan zorgen.'
'Het zit in dokters om hun kennis te delen, vind ik'
Als hoofdopleider interne geneeskunde in Noordoost-Nederland is Thera Links verantwoordelijk voor de internisten in opleiding in deze regio, samen met de opleiders in de zeven regionale ziekenhuizen. Daarnaast is ze met de andere hoofdopleiders van de umc's in Nederland verantwoordelijk voor het opleidingsplan voor internisten, een veilig opleidingsklimaat en is ze een boegbeeld voor de aiossen.
Was er eigenlijk een logisch moment waarop ze dacht: 'Ik word opleider?' 'Nee', antwoordt ze meteen. Maar toch. Juist toen ze aan het nadenken was over de komende tien jaar van haar carrière en een periode werken in het buitenland overwoog, kwam de vraag of ze opleider wilde worden. Ze heeft de tijd genomen om daarover na te denken. Na een halfjaar besloot ze: 'Ik ga het doen.' Wat maakte dat ze die beslissing nam? 'Ik heb altijd co's, jonge verpleegkundigen en jonge dokters en onderzoekers begeleid, die rol hoort bij je vak, vind ik. Het zit in dokters om hun kennis te delen en het mooie van opleiden vind ik ook, dat zij mij van alles leren.'
Dat laatste maakte en maakt ze vaak mee. 'Een aios zei eens tegen mij dat ik wel kon denken dat ze alles tegen mij kan zeggen, maar dat er toch ook een drempel en hiërarchie is. Die aios vond het best eng om mij dat te vertellen. Ik was juist blij met het gesprek, omdat ik kwetsbaarheid belangrijk vind. Ik krijg meer terug, ook minder leuke dingen, hoor. Dat ik mijn eigen lat naast mensen leg, bijvoorbeeld. Dat heb ik dan niet eens door, dat dat mijn lat is.'
In de tijd dat Thera Links in opleiding was tot internist, was haar opleider iets van ver weg en hoog, vertelt ze. 'Vroeger deed je gewoon wat er gezegd werd, snap je. Nu is er interactie, je luistert naar elkaar en als opleider geef je ruimte. 'Jonge dokters van nu staan voor dilemma's en keuzes die hun leeftijdgenoten niet altijd hebben', weet ze. 'Vraag om feedback', zegt ze daarom regelmatig. 'Niet alleen aan artsen, ook aan verpleegkundigen en andere collega's. Dat doe ik ook. Studenten, collega's en patiënten, allemaal kunnen ze je een spiegel voorhouden.'
Zoals die patiënt met diabetes type 1 ooit deed bij Thera. Ze nam de dosering van de insuline altijd met hem door en schreef die op in een boekje. Toch lukte het hem maar niet om de juiste dosering te volgen en uiteindelijk ging hij voor diabetesrevalidatie naar Beatrixoord. Het telefoontje van de collega dat Thera later kreeg, vergeet ze nooit meer. Haar patiënt bleek niet te kunnen lezen. 'Ik ben er met open ogen ingetuind, laaggeletterdheid komt zoveel voor en ik heb het niet gemerkt. Daar kunnen we in de opleiding echt nog veel meer aandacht aan besteden.'
Bij de ochtendoverdracht tijdens Blue Monday reageert Thera op een aios die net met de zaal een patiënt van haar heeft besproken. 'Een indrukwekkende casus. Het is onbevredigend hè. Je hebt uitgebreide diagnostiek gedaan, maar nog geen eenduidige diagnose voor deze patiënt. Wil iemand hierop reageren?' Vanuit de chat komt een specialist met zijn ideeën, in de zaal stellen aiossen nog een aantal vragen. Ze zijn het eens met wat de aios heeft gedaan en net gepresenteerd. 'Je hebt er goed over nagedacht', zegt Thera. 'Je hebt tijd gekocht, terwijl je zat met open eindjes. Dank voor je toelichting, die is verhelderend.'
Op het congres van de Jonge Specialist noemde Thera Links de aiossen het goud van de organisatie. Ze heeft er bijna spijt van, want: 'Dat wil niet zeggen dat verpleegkundigen en schoonmakers dat niet zijn. Het gaat mij erom dat aiossen een belangrijke schakel in de zorg zijn. Ze zijn kritisch en fris en wij moeten naar ze luisteren en vragen 'Hoe vind je dat we het doen?' Zodat zij mee kunnen denken om de zorg te vernieuwen. Ze hebben veel ideeën om problemen op te lossen, maar raken ook wel eens ondergesneeuwd in de hectiek van de dag en de opleiding. We geven ze niet altijd de ruimte, terwijl dat zo belangrijk is.'
Uit het 'juryrapport' van de Jonge Specialist: 'Ze is een betrokken en empathische opleider die oog heeft voor de mens achter de aios.' 'Ze is dagelijks bij de ochtendoverdracht, heel benaderbaar en stimuleert cohesie en werkplezier', zei een van de aios in de voordracht. 'Daarnaast maakt ze zich hard voor een modern opleidingsklimaat. Zo integreerde ze onderwijs binnen kantooruren, heeft ze in haar eigen vakgroep een foutenbespreking ingesteld en introduceerde ze er Innovation Friday, waarbij aiossen twee middagen per jaar de tijd krijgen voor innoveren.'
Soms is er een cruciaal moment in het leven waarop je weet: dit maakt alles anders. In de rubriek Dat Ene Moment vertellen professionals over zo’n moment. Over hoe bepalend dat bleek te zijn. Voor henzelf. Voor die ander. Of voor hun vak. We ontleden elke acht weken een nieuw moment.
