Meer dan de helft van alle artsen in Nederland werkt niet in een ziekenhuis. Wat ze wel allemaal doen, daar krijgen studenten geneeskunde in hun opleiding nog steeds weinig van mee. Goed dus dat drie aios tijdens de Next Level Dokter College Tour in het UMCG vertellen hoe zij ontdekten dat ze verslavingsarts, arts-infectieziektebestrijding en huisarts willen worden.
Liesbeth (26) had haar coschappen niet willen missen. Maar... 'In het ziekenhuis zit je aan de 'achterkant', dus waar mensen al ziek zijn.' Liesbeth groeide op een boerderij op en ze koos voor geneeskunde omdat ze wilde werken aan een gezonde samenleving voor mens, dier en milieu. Na alle coschappen dacht ze: 'Is dit het nou?' En dat was bijna een taboe, merkte ze. 'Medestudenten wilden chirurg, SEH-arts of onderzoeker worden, maar als ik zei dat ik niet in het ziekenhuis wilde werken... soms voelde dat tegendraads.'
'Om mezelf perspectief te bieden, ben ik op zoek gegaan naar wat ik dan kon met deze studie.' De twijfel om alsnog diergeneeskunde te gaan studeren sloeg tijdens haar tweede jaar toe. Ze kwam door de selectie, maar kwam toch bij de 'mensgeneeskunde' uit. Omdat Google haar in haar zoektocht op 'arts-infectieziektebestrijding' attendeerde. 'Wow, dacht ik, 'dít moet ik onderzoeken.' Ze vroeg aan GGD Fryslân of ze haar semi-artsstage daar kon doen. 'Zo'n vraag hadden ze nog nooit gehad, ze waren aangenaam verrast.' Op haar eerste stagedag stond ze al in een AZC, later ging ze mee naar een boerderij waar vogelgriep was uitgebroken. 'Meestal zitten artsen infectieziektebestrijding achter een pc, maar we gaan ook regelmatig op pad en staan dus letterlijk middenin de samenleving. Dit was waar ik naar op zoek was.'
Yildiz (31) koos voor geneeskunde omdat ze een universitaire studie zocht waarmee ze van mens tot mens kon werken. Na een heel aantal coschappen in ziekenhuizen, concludeerde ze dat je daar best geleefd wordt. 'Aios en specialisten vond ik er vaak moe uitzien en ze hadden minder energie voor andere dingen dan hun werk.' Dat wilde ze niet, want naast geneeskunde had ze nog veel meer interesses. 'Ik dacht, ik wil liever buiten het ziekenhuis werken.'
Ze ging op zoek naar wat haar mogelijkheden waren. Ze had buiten het ziekenhuis coschappen psychiatrie en huisartsgeneeskunde gedaan en besloot dat ze ook nog naar het buitenland wilde om te zien hoe daar de zorg zou zijn. Vanwege de taal koos ze voor Suriname. Daarna wist ze het zeker: ze wilde de rauwere randjes van de samenleving opzoeken waarmee je in je opleiding niet snel in aanraking komt. Ze deed haar semi-artsstage bij Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag en het mobiele FACT Team van de GGZ. Daar zag ze dat patiënten met psychiatrische problemen vaak ook verslaafd waren.
'Ik heb de VNN gebeld en gevraag of ze een functie hadden. Daar ben ik als anios begonnen. Als verslavingsarts kijk je naar de hele mens, naar diens financiën, werk, zingeving, contact met familie en vrienden, lichamelijke gezondheid.' Yildiz twijfelde even toen ze haar daar voorstelden om in opleiding te gaan tot verslavingsarts. 'Ik dacht, heb ik al genoeg gezien en gedaan en ga ik dit pad kiezen of psychiatrie? Ik heb er toch voor gekozen. Het is heel leuk om in Nederland met 12 anderen in opleiding te zijn. Je bouwt een band op met elkaar en de supervisie is heel goed.'
Yildiz vindt het ook belangrijk dat ze haar creativiteit volop kwijt kan in dit vak. 'Verslavingsgeneeskunde ontwikkelt zich. Als je op een gegeven moment veel mensen ziet met lachgasproblemen of een fentanylverslaving, heb je daarvoor nog geen interventie. Die moet je met onderzoek zelf gaan vormgeven. Ik ben heel blij dat ik voor dit vak gekozen heb, dit klopt met waarom ik geneeskunde ben gaan studeren.'
'Het is wel anders binnenkomen op feestjes', zegt Jorrit (34) over zijn switch van anios neurochirurgie naar aios huisartsgeneeskunde. Vroeger was hij best gevoelig voor de status die meekwam als hij vertelde dat hij anios neurochirurgie was. 'Maar als mensen daar doorheen prikten, was dat ook zo weg. Bescheidenheid is een groot goed als arts, het duurt lang voordat je ergens echt iets van weet.'
Als student geneeskunde in Maastricht twijfelde Jorrit tussen huisartsgeneeskunde en kindergeneeskunde. 'Ik heb me vooral gefocused op kindergeneeskunde, omdat ik dacht dat dat meer nodig was voor een kans op een opleidingsplek.' Maar: 'Ik vond waar ik coschappen liep de manier van werken controlerend en ik viel over het ellebogenwerk. Bovendien ontdekte ik dat ik het vak niet zo leuk vond als gedacht.'
Jorrit deed zijn onderzoeksstage in het Boston Children's Hospital bij de kinderhartchirurgie. 'Op het lab kwam ik een neurochirurg tegen die mij verleidde een extra vak neurochirurgie te doen en toen was ik verkocht.' Na zijn studie ging hij als anios neurochirurgie werken in Den Haag. 'Toen ik na twee jaar nog geen opleidingsplek had, besloot ik het in Groningen te proberen.'
Na vier jaar 'in één grote sollicitatieronde' ging Jorrit nadenken. 'Wat vind ik zo leuk aan neurochirurgie dat ik ook ergens anders in kan vinden?' Werken in het ziekenhuis, concludeerde hij, vond hij eigenlijk niet leuk. 'Ik vind autonomie belangrijk en dat zit veel meer in huisartsgeneeskunde. 'Neurochirurgie is stiekem en heel breed vak waarbij je met veel verschillende specialismen en medische problemen te maken hebt.' Ook dat zit in huisartsgeneeskunde.'
Hij moest leren de ziekenhuisbril af te zetten. 'Ik keek naar mijn patiënt met de blik: die heeft iets, dus ga je meteen naar de anamnese en denk je aan onderzoeken. Maar na een paar weken dacht ik: hé, we kunnen de tijd nemen en eerst even uitzoomen. Daarmee groeit het vertrouwen van de patiënt. Dat is gaaf om mee te maken, hoor. Het ene moment zit ik met een patiënt over leven en dood te praten, het andere moment haal ik bij iemand een teennagel weg. Bizar soms, maar het is heel goed dat ik verleid wordt om de dag te nemen zoals die komt.'
In een vergrijzend Nederland stevenen we af op een samenleving met veel meer mensen die zorg nodig hebben. Dat vraagt dus om slimme ideeën voor de gezondheidszorg en die zijn er ook. Meer aandacht voor gezond gedrag en preventie, bijvoorbeeld. Laat dat nou vooral het werk zijn van heel veel dokters die buiten de muren van het ziekenhuis werken. Nederland heeft meer artsen midden in de samenleving nodig, zoals huisartsen, jeugdartsen en verslavingsartsen. Studenten geneeskunde komen die artsen tijdens hun opleiding nog maar weinig tegen. Dat is de reden dat een jaar geleden Next Level Dokter is opgericht.
Op 23 oktober zijn studenten geneeskunde, aniossen, basisartsen en andere nieuwsgierigen van harte welkom bij de Next Level Dokter College Tour in het UMCG. Een goede gelegenheid om kennis te maken met de drie jonge aios uit het artikel. Ze gaan je nog meer vertellen over hun vak en beantwoorden heel graag je vragen.
