Alle vwo'ers met het juiste vakkenpakket krijgen vanaf 2025 evenveel kans om in Groningen geneeskunde of tandheelkunde te studeren. Het UMCG gaat daarvoor volledig over op loten met gelijke kans voor iedereen. 'Ik ben er trots op dat wij dit in Groningen gaan doen', zegt prodecaan onderwijs en opleiden Marieke Schuurmans.
Marieke Schuurmans
Marieke Schuurmans, prodecaan onderwijs en opleiden Henk Veenstra

'Iedereen met een vwo-diploma met een passend pakket heeft de benodigde kennis om aan deze studies deel te nemen. Daarom gaan we ongewogen loten.'
Tot het studiejaar 2024-2025 heeft het UMCG voor de schaarse studieplekken voor geneeskunde en tandheelkunde studenten geselecteerd via decentrale selectie.. Daardoor zijn veel jongeren zich naast hun vwo-studie al gaan voorbereiden op dit traject. Bijvoorbeeld door te streven naar hoge cijfers, een cv op te bouwen dat hun motivatie voor de studie weerspiegelt of door dure cursussen te gaan volgen.  

Niet alle scholieren zullen het prettig vinden dat ze geen controle meer hebben over hun eigen kansen 

'De studenten die het idee hebben dat ze er controle over hebben, zijn de mensen die nu het traject van decentrale selectie aangaan. Je ziet dat daar de groep 'high achievers' risico loopt op uitval in de opleiding door een burn-out. Zij hebben van jongs af aan geleerd 'Ik moet mezelf bewijzen'. Terwijl het allemaal niet zo maakbaar is.'  
'Daarnaast heb je een groep, bijvoorbeeld eerstegeneratiestudenten die als eerste in hun familie naar de universiteit gaan of geen relevant medisch netwerk hebben, die van tevoren al de inschatting maken dat ze geen kans maken. Zij besluiten om niet deel te nemen aan de selectie of ze nemen wel deel en merken dan dat ze minder kans maken. Omdat er een bias zit in ons selectiesysteem.'

En dat vooroordeel moet eruit 

'Ja. Wij hebben als UMCG de maatschappelijke opdracht om voldoende goede tandartsen en artsen op te leiden. We weten dat we een onbewust vooroordeel in het selectiesysteem hebben en we zien dat onze studenten steeds meer op elkaar zijn gaan lijken. Dus weten we ook dat we veel scholieren missen. De afgelopen jaren heb ik vaak geweldige artsen horen verzuchten dat ze zelf nooit door de huidige decentrale selectie zouden zijn gekomen.' 


 

'Onze samenleving vraagt om artsen en tandartsen die een goede afspiegeling van de bevolking zijn. Neem mensen met een niet-Westerse achtergrond. Hun opvattingen over ziekte, gezondheid en behandeling zijn gekoppeld aan waarden en normen die nu vaak niet herkend worden in de spreekkamer of tandartsstoel. Omdat we nu vooral artsen en tandartsen opleiden die met dominant Nederlandse waarden zijn opgegroeid, kunnen die onbewust onbekwaam zijn bij deze patiĆ«nten. Als we aankomende generaties geen gelijke kansen geven, houden we dat in stand. Ik denk dat alle studenten en artsen van meer diversiteit gaan profiteren, omdat iedereen zich meer bewust zal worden van zijn eigen basiswaarden.' 

Zou je nog meer willen doen dan ongewogen loten? 

'Het mag niet, maar ik had graag een aantal vaste plekken voorbehouden aan eerstegeneratiestudenten en aan studenten die in onze regio willen blijven. Wat we nu meemaken, is dat veel studenten na hun master uit deze regio vertrekken. Hier is de gezondheidsverwachting lager dan gemiddeld in Nederland. Ik vind oprecht dat we als UMCG daarom een belangrijke opdracht hebben voor onze regio.'  

Doordat het UMCG kiest voor ongewogen loten, zal de mogelijkheid om geneeskunde te studeren in de learning community Global Health vanaf 2025 niet meer in het Engels mogelijk zijn. Dat zou immers een aparte vorm van selectie vereisen.  

Hoe weten we of we met ongewogen loten de kansenongelijkheid doorbreken? 

'Ik kijk er heel erg naar uit en ben ook nieuwsgierig naar deze manier van selecteren. Ik heb Marco Carvalho de Filho, onze hoogleraar onderzoek van medisch onderwijs, gevraagd of hij landelijke parameters wil opstellen voor onderzoek naar dit cohort, naar de studenten dus die vanaf 2025 tandheelkunde en geneeskunde gaan studeren. Zodat we kunnen zien of we hiermee inderdaad de selectiebias doorbreken.' 

 

Selecteren voor tandheelkunde en geneeskunde 

Van 2016 tot het studiejaar 2024-2025 kon je in Nederland alleen geneeskunde en tandheelkunde studeren als je werd toegelaten via decentrale selectie. Daarvoor kwamen kandidaten een dag naar het UMCG voor toetsen. Van 2009 tot 2016 werd een deel van de studieplekken verdeeld via loting en een deel via decentrale selectie. Een deel van de plekken was toen gereserveerd voor gewogen loten. Bij gewogen loten konden vwo'ers met gemiddeld een 8 of hoger op de eindlijst, mee loten voor de plekken die speciaal voor de 8+'ers waren gereserveerd. In 2025 gaat het UMCG dus volledig loten voor alle geneeskunde- en tandheelkundeplekken.