Een dokter draagt een lange witte jas, vaak met stethoscoop. Als ik willekeurige studenten die geen geneeskunde studeren vraag hoe een dokter eruitziet, zeggen ze dat bijna allemaal. Willekeurige mensen op straat ook. Die dokter werkt in het ziekenhuis of is huisarts. Eén student zei meteen: 'Ik zie niet één arts, maar een heel team. Waarom vraagt u ons hier eigenlijk naar?' 

De zorg verandert, de patiënt verandert en dus moeten de opleidingen mee veranderen. Opleidingen kijken wat voor zorgprofessionals wij nu en vooral in de toekomst nodig hebben. Geen eenvoudige opgave. Toch zitten in het opleidingspad van student geneeskunde tot medisch specialist ingrediënten voor de toekomstige zorg. 

Steeds meer samen 

De student die de dokter voor zich zag als onderdeel van een team, geeft een beeld van wat dokters al doen: Samenwerken met andere zorgprofessionals. Buiten het ziekenhuis, binnen het ziekenhuis, in netwerken in de regio. Maar de veranderingen in de zorg en opleidingen gaan een stap verder. In de opleidingen geneeskunde, verpleegkunde en verloskunde in Groningen zit bijvoorbeeld al een voorzichtige stage interprofessioneel opleiden. Daar leren de studenten in de opleiding tijdens een gezamenlijke stage al samen de patiënt en elkaar kennen. Zo leren ze ook echt samen met de patiënt beslissingen over de juiste zorg op de juiste plek kunt nemen.  


 

Die witte jas... 

Onze samenleving vraagt om meer aandacht voor gezond gedrag, preventie en welzijn en heeft behoefte aan een diversiteit aan dokters. Aan specialisten ouderengeneeskunde, psychiaters, bedrijfsartsen, verslavingsartsen, jeugdartsen, huisartsen. Die dragen zelden een witte jas en ze werken meestal buiten de ziekenhuismuren. Samen met veel andere zorgprofessionals. Daarom lopen studenten van de opleiding geneeskunde in Groningen ook een coschap buiten het ziekenhuis, bijvoorbeeld in een verpleeghuis, en is er steeds meer aandacht voor interprofessioneel leren.  

Gezond gedrag bevorderen 

Werken aan gezond gedrag en niet alleen aan ziekte bestrijden, zit ook al in de geneeskundeopleiding. In de leerlijn Healthy ageing bijvoorbeeld. Bij de cursus Planetary health gaat het nog een stap verder. Want de gezondheidszorg is een van de grootste vervuilers en kan dus gezonde mensen ziek maken. Denk aan wegwerphandschoenen, medicatie in het afvalwater en dat zijn nog maar een paar voorbeelden. Bewustwording en kennis om duurzaam te werken, komen daarom aan bod in deze cursus. 

Dokters met AI 

Niet veel van de mensen die ik vroeg naar hun beeld van de dokter, begonnen over vernieuwende of digitale zorg. Toch is kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, afgekort AI) steeds belangrijker aan het worden in de zorg. Wanneer je bijvoorbeeld een computermodel leert grote dossiers van patiënten samen te vatten, scheelt dat heel veel tijd. Tijd die een dokter meer aan de patiënt kan geven. De dokters van straks gaan veel meer met AI werken. Dus is AI in de zorg is in Groningen dit jaar een keuzevak in de opleiding van onder andere geneeskunde. 

Gezonde dokters 

Ik vroeg mensen zonder vooraf na te denken hun beeld van de dokter te beschrijven. De meesten zagen iemand voor zich die er echt voor je is en bij wie je veilig bent. Sommigen zagen dokters die er een beetje moe uitzien, omdat ze zo hard moeten werken. In de opleiding geneeskunde is steeds meer aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. Ontdekken wat bij je past, de mogelijkheid krijgen om een gezonde balans tussen werk en privé te hebben en houden, is en wordt steeds meer een onderdeel in de geneeskundeopleiding en de medische vervolgopleidingen.  

Witte dokters 

'Er zijn niet genoeg niet-witte dokters', zei een student die zelf ook als eerste een witte dokter voor zich zag. Vrijwel alle mensen die ik trof, beschreven een witte dokter. Daar kan een nieuwe manier van selecteren misschien wat aan veranderen, nu gebleken is dat decentrale selectie bepaalde scholieren een voorsprong geeft. Een diverse samenleving vraagt tenslotte om diverse dokters. Dokters met diverse achtergronden en dokters met diverse specialismen.  

 

'Een dokter? Ik zie iemand voor me die ...' 

Studenten die geen geneeskunde studeren en willekeurige Groningers deelden op de vraag 'Hoe ziet volgens jou een dokter eruit' hun beeld van een dokter. Ze dachten aan: 

  • 'aan een lange man met rimpels en een vriendelijke uitstraling. Een huisarts die empathisch is' 
  • 'een man of vrouw, werkt in het ziekenhuis met meerdere mensen.' 
  • 'iemand in een witte jas, een open en lief persoon. Ik denk dan ook gelijk aan een man, waarom eigenlijk? Want dat hoeft niet, want het is redelijk verdeeld in man/vrouw.' 
  • 'iemand met een witte jas, het kan een man of vrouw zijn. Ze kijken serieus en vermoeid en zijn professioneel.' 
  • 'een man, 35-plusser, deskundig en je bent er veilig. Hij draagt een witte jas en crocs en ik ruik de ziekenhuisgeur.' 
  • 'een grote ruwe man, ongeveer 50 jaar die helemaal ingepakt in een blauw of wit pak staat te opereren. Dat doet hij zakelijk, het is een afstandelijk iemand.' 
  • 'meteen aan mijn huisarts. Die is klein, gezet en van kleur. In het UMCG zie je toch ook niet alleen maar witte professionals?'