In een filmpje licht Irene Heijink toe dat het uiteindelijke doel van het onderzoek is om het herstel van longblaasjes bij COPD weer op gang te brengen.
In Nederland lijden zo’n 600.000 mensen aan COPD. Deze progressieve longziekte is tot op heden niet te genezen en wereldwijd de derde doodsoorzaak. Het nieuwe onderzoeksprogramma RecovAir wil hierin verandering brengen. In dit programma gaan de onderzoekers stamcellen en/of medicijnen gericht op het volledig herstellen van weefsels, verpakken in een ultradunne hydrogel-laag. Zo kunnen ze de middelen heel gericht en diep in de longen afleveren en voorkomen dat deze direct door het lichaam worden opgeruimd. Op plekken waar de longblaasjes beschadigd zijn, kunnen de medicijnen of cellen vervolgens aangezet worden tot het repareren of vervangen van de kapotte blaasjes.
Irene Heijink verwacht veel van het onderzoek. ‘Op dit moment is de ziekte COPD nog niet te genezen; alleen de symptomen kunnen onderdrukt worden. Nieuw ontwikkelde geneesmiddelen blijken helaas niet goed te werken bij patiënten met COPD. Dit komt doordat de medicijnen niet op de juiste plaats in de longen komen of snel worden opgeruimd door het lichaam. De speciaal ontwikkelde hydrogel zorgt er voor dat medicijnen of stamcellen op specifieke plaatsen lokaal in de longblaasjes kunnen worden afgeleverd en hier langdurig aanwezig kunnen blijven. Daarnaast kunnen de hydrogels zo worden aangepast dat zij het vermogen van de stamcellen om te repareren kunnen verbeteren. Hiermee verwachten wij het herstel van het longweefsel bij COPD weer op gang te kunnen brengen en de eerste genezende behandeling voor COPD te kunnen ontwikkelen’.
In het UMCG wordt de strategie uitgetest in vernieuwende modellen, zoals gekweekte mini-longen en een model waarbij een hele menselijke long of schapenlong buiten het lichaam ademhaalt. Irene Heijink: ‘Het beoogde resultaat van dit onderzoek is dat we de levensduur, kwaliteit van leven en de maatschappelijke participatie van deze groep longpatiënten verhogen. Momenteel hebben zij veel en langdurige zorg nodig. Bijkomend voordeel is dat daarmee de kosten van de gezondheidszorg aanzienlijk lager kunnen worden ’.
Het onderzoek gaat 6 jaar duren. Daarna volgen dan nog enkele klinische onderzoeken, voordat een product op de markt kan komen.
Irene Heijink is als Medisch Bioloog werkzaam op de afdelingen Pathologie & Medische Biologie en Longziekten van het UMCG. Haar voornaamste interesse is de pathogenese van astma en COPD. Zij is momenteel hoofdonderzoeker en leider van de onderzoeksgroep Experimentele Longziekten en Ontsteking (EXPIRE). Verder is zij programmaleider van het Groningen Reseach Institute for Asthma and COPDGroningen Research Institute for Asthma and COPD (GRIAC)
Meer informatie over het onderzoekprogramma RecovAir:
RecovAir: REpairing lung damage via reCOVery of stromal heAlth to restore respIRatory function
Programmaleider: Prof. dr. Irene Heijink (UMCG)
Kennisinstellingen: LUMC, Rijksuniversiteit Groningen, UMCG, Universiteit Twente
Bedrijven: Aquilo, Boehringer Ingelheim, Emulate, LungHealth, NecstGen, Neuroplast, Rousselot Biomedical, STEMCELL Technologies, XVIVO
Andere maatschappelijke organisaties: Longfonds, Northern CARA Society
Totaal budget: 3,8 miljoen euro Cofinanciering: 1,5 miljoen euro (in cash en in-kind)
Het Perspectief-programma daagt onderzoekers uit om consortia te vormen met het bedrijfsleven, overheden en maatschappelijke organisaties. Samen werken ze aan technologische innovaties met maatschappelijke impact en het creëren van economische kansen voor Nederland. De onderzoeksprogramma’s richten zich op de grote maatschappelijke uitdagingen en de sleuteltechnologieën en leveren daarmee een bijdrage aan het Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid van het ministerie van EZK. Meer informatie over NWO-programma Perspectief kan je hier lezen.