Is het mogelijk om achteruitgang van geheugen en denkvermogen bij ouderen te remmen door hun hersenen letterlijk actiever te maken? Kan stimulatie met zwakke stroompjes op de schedel de veerkracht van hersenen versterken? Hersenonderzoekers van het UMCG zoeken het uit.

Geheugenproblemen en andere mentale functies

Cognitie is het verwerken van informatie door de hersenen. Bij het verwerken van informatie is bijvoorbeeld het geheugen nodig, maar ook taal, aandacht, en het vermogen om problemen op te lossen. Iedereen gebruikt dus voortdurend cognitieve vaardigheden.

Tussen veroudering en dementie in

Iemand met Milde Cognitieve Stoornis (MCS) heeft klachten over het geheugen of over een andere cognitieve functie. MCS ligt tussen normale veroudering en dementie in. Bij normale veroudering kunnen cognitieve functies ook achteruitgaan, maar bij MCS is dit nog sterker het geval. Anders dan bij dementie, functioneren mensen met MCS nagenoeg normaal in het dagelijks leven. MCS kan overgaan in dementie. Dit gebeurt niet altijd.

Het is gebleken dat problemen in cognitieve functies, zoals werkgeheugen en het vermogen om vooruit te plannen, voorspellend zijn voor het ontwikkelen van dementie en voor de mate van zelfstandig functioneren. Daarom is het belangrijk voor de patiënt en zijn/haar naasten om deze problemen vroeg te behandelen om daarmee de ontwikkeling van dementie tegen te gaan of te vertragen. Hersenstimulatie, zoals getest in dit nieuwe onderzoek, zou hierbij een rol kunnen spelen.

Zwakke elektrische stroom

Bij “transcranial alternating current stimulation” (tACS) worden de hersenen op een specifiek gebied gestimuleerd met een heel zwakke elektrische stroom, terwijl de deelnemer rustig op een stoel zit. Deze vorm van hersenstimulatie is niet pijnlijk en heeft weinig tot geen bijwerkingen.

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat tACS cognitieve functies kan verbeteren bij gezonde ouderen, en er zijn aanwijzingen dat dit ook bij mensen met MCS het geval kan zijn. Dit is echter nog niet goed onderzocht en daarom is dit onderzoek de eerstvolgende belangrijke stap in verdere ontwikkeling van deze behandeling.

Het doel van de behandeling is om de hersenen extra te activeren. Vooral de frontale en pariëtale hersengebieden (voorkant van het hoofd en zijkant aan de bovenzijde) zijn hierbij van belang.

Onderzoek

In het onderzoek krijgen ouderen met MCS 2 weken lang 15 minuten per dag hersenstimulatie. Het precieze effect van de behandeling op de hersenactiviteit wordt gemeten met EEG (hersengolven) en met functionele MRI (doorbloeding van hersenweefsel). Zo wordt nauwkeurig in kaart gebracht hoe de hersenstimulatie de communicatie tussen hersengebieden verandert.

Het onderzoek wordt gecoördineerd door hersenonderzoekers Branislava Ćurčić-Blake en André Aleman (auteur van "Het seniorenbrein") van de afdeling Cognitieve Neuropsychiatrie van het UMCG. Mensen ouder dan 65 jaar met geheugenproblemen en die wonen Noord-Nederland kunnen deelnemen aan dit overzoek. Kijk voor meer informatie en aanmelding op www.cogmax.nl.