Dit blijkt uit een studie die is geleid door Laura Bolte, Geke Hospers en Rinse Weersma van het UMCG; zij deden dit onderzoek samen met Kings College London. De resultaten van hun onderzoek zijn vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijke magazine JAMA Oncology.
Immunotherapie met checkpointremmers is een betrekkelijk nieuwe en zeer succesvolle behandeling tegen ernstige vormen van kanker. Bij deze vorm van immunotherapie krijgt de patiënt medicijnen om de werking van het immuunsysteem te versterken. Dit zorgt ervoor dat het immuunsysteem de kankercellen gaat herkennen, opruimen en vernietigen. Maar niet bij alle patiënten werkt immunotherapie even goed. Het voedingspatroon blijkt invloed te hebben op het effect van immunotherapie.
De onderzoekers gingen in deze studie het voedingspatroon na van 91 patiënten met een gevorderde vorm van melanoom; dit is een ernstige vorm van huidkanker. Zij werden allen behandeld met checkpointremmers. Dit zijn medicijnen die er voor zorgen dat het immuunsysteem actiever wordt en afweercellen (T-cellen) kankercellen aanvallen. De patiënten zijn 12 maanden gevolgd. Via CT-scans werd het effect van de medicatie gemeten. Ook keken de onderzoekers na 12 maanden bij de patiënten of er tumortoename bij hen zichtbaar was.
Uit hun onderzoek blijkt dat een mediterraan dieet leek samen te hangen met een betere respons op de immunotherapie met checkpointremmers. Een mediterraan dieet bevat onverzadigde vetten uit olijfolie, noten en vis en antioxidanten en vezels uit groenten, fruit en volkoren granen. De onderzoekers ontdekten ook dat bij patiënten met een mediterraan dieet er minder tumortoename zichtbaar was.
Volgens de UMCG-onderzoekers geeft deze studie het belang aan van het voedingspatroon bij kankerpatiënten die met immunotherapie beginnen. Medisch oncoloog Hospers : ‘Immunotherapie heeft bijgedragen aan een soort revolutie in de behandeling van verschillende soorten gevorderde kanker. Uit deze studie blijkt dat het voedingspatroon van een patiënt een rol speelt om de resultaten van de behandeling en de overleving van patiënten te verbeteren.’ Eerder toonde de onderzoeksgroep aan dat de samenstelling van de darmflora invloed heeft op deze vorm van kankerbehandeling. Een aspect waar MDL-arts Weersma meer onderzoek naar wil doen is of het dieet zelf de respons direct beïnvloedt, of dat het dieet het darmmicrobioom van de patiënt beïnvloedt en daarmee indirect de respons op de behandeling.
De resultaten van deze studie duiden er op dat het dieet een belangrijke rol zal spelen in het succes van immunotherapie. De onderzoekers willen nu nagaan of dit resultaat ook kan gelden bij patiënten met andere soorten van kanker. Volgens Laura Bolte is de samenhang tussen de werking van immunotherapie en het dieet en darmflora veelbelovend om het effect van de behandeling te verbeteren. Bolte: ‘Klinische studies die het effect onderzoeken van een vezelrijk dieet, een koolhydraatarm dieet en extra toedienen van omega-3, zijn aan de gang. Aangezien de behandeling met checkpointremmers wordt uitgebreid naar verschillende tumortypes, waaronder spijsverteringskankers, zouden deze studies in de toekomst behandelingsvoordelen kunnen opleveren voor een grote groep kankerpatiënten’.
Lees de wetenschappelijke publicatie in JAMA Oncology hier.
Dat dit onderzoek in het UMCG is gedaan, komt door de grote kennis die hier de afgelopen jaren is opgedaan met onderzoek naar de invloed van darmflora op gezondheid. Eerder al toonden dezelfde onderzoekers aan dat het microbioom een rol speelt bij de respons op de behandeling tegen huidkanker.
Ook bleek eerder uit hun onderzoek dat dieet en het voedingspatroon kan zorgen voor aanpassingen van het microbioom.
In 2022 identificeerden zij de samenstelling van gezonde darmflora
Verder heeft het UMCG de beschikking over Pointing en OncoLifeS. Dit zijn databiobanken waarin gegevens en lichaamsmateriaal van patiënten met kanker zijn opgeslagen. Deze zijn te gebruiken voor onderzoek naar kanker. Ook voor deze studie maakte de onderzoekers gebruik van deze biodatabanken.
Vanuit het UMCG waren verder betrokken bij dit onderzoek: Johannes Björk, Rudolf Fehrmann, Jacco de Haan en Liesbeth de Vries. Karla Lee, Veronique Battaille en Tim Spector van Kings College London deden het Engelse deel van deze studie.
